Τον Σεπτέμβριο του 1959 ο Ολυμπιακός έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που πέρασε τα σύνορα και συμμετείχε σε αγώνα ευρωπαϊκής διασυλλογικής διοργάνωσης.
Γράφει ο Λάκης Κοντσιώτης
Hταν για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης (τώρα Champions League) με αντίπαλο την ιταλική Μίλαν, από την οποία αποκλείστηκε (2-2 στο Φάληρο και 1-3 στο Μιλάνο).
Η φετινή παρουσία 4 ομάδων σε ομίλους του Europa και του Conference League, μας αφήνουν κάποια περιθώρια αισιοδοξίας για μία καλή πορεία μετά από χρόνια, αφού η παρουσία των ομάδων μας στην Ευρώπη απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί εντυπωσιακή, κυρίως τα τελευταία χρόνια.
Οσο πλησιάζουμε προς το σήμερα, οι όποιες διακρίσεις φθίνουν. Με άλλα λόγια, “περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις”.
Κορωνίδα των εμφανίσεων των ελληνικών ομάδων στις διοργανώσεις της UEFA παραμένει η συμμετοχή του Παναθηναϊκού στον τελικό του Πρωταθλητριών, στις 2 Ιουνίου 1971 στο Γουέμπλεϊ, όταν και ηττήθηκε 2-0 από τον μεγάλο Αγιαξ του Γιόχαν Κρόιφ!
Από εκεί και πέρα, μπορούμε να αναφερθούμε απλά σε κάποιες πορείες που έφτασαν μέχρι το πολύ τα ημιτελικά μιας διοργάνωσης.
Το μακρινό 1977 τα κατάφερε η ΑΕΚ στο Κύπελλο UEFA (τώρα Εuropa League) με τη μεγάλη πορεία και τη “μυθική” πρόκριση επί της Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς (ΚΠΡ)!
Mάλιστα σε εκείνη την πορεία η Ενωση έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που κέρδισε επί αγγλικού εδάφους (2-3 την Ντέρμπι Κάουντι) πριν ολοκληρώσει τη μεγάλη προσπάθεια στο ανυπέρβλητο εμπόδιο της “Μεγάλης Κυρίας” Γιουβέντους, ένα βήμα πριν από τον τελικό.
Η πρώτη ελληνική ομάδα που συμμετείχε στο Κύπελλο UEFA, ήταν ο Πανιώνιος, τη σεζόν 1971/1972.
Στα ημιτελικά και μάλιστα του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (Champions League) έχει φτάσει άλλες δύο φορές ο Παναθηναϊκός!
Την περίοδο 1984/1985 όταν αποκλείστηκε από τη Λίβερπουλ (πριν τον τελικό του Χέιζελ), σε ένα ματς όπου ο τότε προπονητής του Τριφυλλιού Γιάτσεκ Γκμοχ μετέτρεψε ένα σέντερ φορ σε σέντερ μπακ, για να μαρκάρει τον σπουδαίο Ουαλό σκόρερ Ιαν Ρας. Ο παίκτης αυτός ήταν ο Κώστας Μαυρίδης, ο οποίος στη συνέχεια καθιερώθηκε στη θέση του κεντρικού αμυντικού, με πολλές εμφανίσεις στη συνέχεια και με την Εθνική ομάδα!
Η δεύτερη φορά ήταν την περίοδο 1995/1996, όταν ο Παναθηναϊκός είδε πάλι τον Αγιαξ να τον σταματά ένα βήμα πριν από τον τελικό, έπειτα από μία μεγαλειώδη πορεία στον θεσμό.
Στο Κύπελλο Κυπελλούχων, του οποίου ο κύκλος έκλεισε το 1999 και αντικαταστάθηκε από το διευρυμένο Europa League, οι καλύτερες πορείες των ομάδων μας έφτασαν έως τους “8”. Τα κατάφεραν η ΑΕΚ δυο φορές (1996/1997 και 1997/1998) και από μία οι ΠΑΟΚ (1973/1974), Ολυμπιακός (1992/1993), Λάρισα (1984/1985) και Πανιώνιος (1998/1999).
Φυσικά, υπάρχουν κάποια αξιοσημείωτα γεγονότα που αξίζουν αναφοράς, όπως η μεγαλύτερη σε έκταση σκορ νίκη ελληνικής ομάδας, που ανήκει στην ΑΕΚ με το εκπληκτικό 6-1 επί της Πόρτο την περίοδο 1977/1978 (Κύπελλο Πρωταθλητριών).
Η ΑΕΚ πάλι ήταν η ομάδα που έμεινε αήττητη (σπουδαίο επίτευγμα) σε όμιλο Champions League αλλά αποκλείστηκε, αφού δεν έκανε νίκη! Απολογισμός έξι ισοπαλίες απέναντι σε Ρεάλ Μαδρίτης, Ρόμα, Γκενκ, τη σεζόν 2002/2003.
Αξίζει να τονιστεί ότι συνολικά 20 ομάδες έχουν συμμετάσχει έστω και μία φορά σε αγώνα ευρωπαϊκής διοργάνωσης: ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, Λάρισα, Αρης, Πανιώνιος, ΟΦΗ, Ηρακλής, Ξάνθη, Παναχαϊκή, Ιωνικός, Αιγάλεω, ΠΑΣ Γιάννινα, Αστέρας Τρίπολης, Ατρόμητος, Ολυμπιακός Βόλου, Απόλλων Αθηνών, Καστοριά, Αθηναϊκός.
Από αυτές, οι πέντε πρώτες που αναφέρθηκαν (ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, Λάρισα) έχουν συμμετάσχει και στις τρεις διοργανώσεις (Πρωταθλητριών, Κυπελλούχων, UEFA).
Ο Δημήτρης Σαλπιγγίδης, που φόρεσε τη φανέλα του ΠΑΟΚ και του Παναθηναϊκού είναι αυτός που πανηγύρισε γκολ περισσότερες φορές από οποιονδήποτε άλλο σε ευρωπαϊκό αγώνα! Συνολικά 30 φορές τίναξε τα αντίπαλα δίχτυα, ο μάλλον αδικημένος Eλληνας επιθετικός. Πίσω του σε απόσταση αναπνοής ο Ντέμης Νικολαΐδης (26 γκολ) και ο Κριστόφ Βαζέχα με τον Δημήτρη Σαραβάκο (25).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον σχετικό πίνακα των σκόρερ βρίσκουμε αρκετά ονόματα του παρελθόντος, δείγμα ίσως της κατιούσας πορείας των ελληνικών ομάδων στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Eτσι, ανά διοργάνωση στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (Champions League) τα περισσότερα γκολ (13) έχουν πετύχει οι Αντώνης Αντωνιάδης και Κώστας Μήτρογλου!
Στο Κύπελλο Κυπελλούχων ο Νίκος Αναστόπουλος με 8 γκολ θα είναι για πάντα στην κορυφή (αφού πλέον δεν υπάρχει η διοργάνωση), ενώ στο UEFA – Europa League, πέτυχε τα περισσότερα γκολ ο Σαλπιγγίδης (23).
Στα αξιοπερίεργα ότι στις υψηλές θέσεις του πίνακα των σκόρερ βρίσκουμε έναν ποδοσφαιριστή που ενώ έκανε εντυπωσιακό ντεμπούτο, στη συνέχεια “χάθηκε” από τον ποδοσφαιρικό χάρτη. Ο λόγος για τον Στέφανο Αθανασιάδη, τον “Κλάους” του ΠΑΟΚ, που κατάφερε να σημειώσει 20 γκολ στην Ευρώπη!
Παραλλήλως, για τον Ολυμπιακό, υπάρχει ένα όνομα “εν ενεργεία” και είναι ο Γιουσέφ Ελ Αραμπί, που με 18 γκολ είναι ο κορυφαίος ερυθρόλευκος σκόρερ στην Ευρώπη.
Σίγουρα στη μνήμη των οπαδών έχουν μείνει χαραγμένα και πολλά ματς, ανεξάρτητα εάν αυτά έδωσαν πρόκριση ή βαθμούς.
Για παράδειγμα, ο αποκλεισμός του ΠΑΟΚ από τη Μπάγερν στα πέναλτι (UEFA) τον Νοέμβριο του 1983, είναι ένας από αυτούς τους αγώνες. Επίσης, το μυθικό Περούτζια – Αρης 0-3 (UEFA) τον Νοέμβριο του 1979. Η χαμένη ευκαιρία του Ντέμη Νικολαΐδη στο Λοκομοτίβ – ΑΕΚ τον Μάρτιο του 1999 (Κυπελλούχων) αλλά και το 4-4 με την Λεβερκούζεν στη Γερμανία (UEFA, Νοέμβριος 2000). Η πρόκριση του Ολυμπιακού επί του Aγιαξ στο νέοκτιστο τότε ΟΑΚΑ, τον Σεπτέμβριο του 1983 (Πρωταθλητριών). Η ιστορική νίκη – πρόκριση της Κυπελλούχου τότε ΑΕΛ στην Ελβετία επί της αξιόμαχης Σερβέτ (Νοέμβριος 1984, Κυπελλούχων). Η επική ανατροπή του Παναθηναϊκού στο ΟΑΚΑ, τον Δεκέμβριο του 1987 (UEFA) επί της ισχυρής ουγγρικής Χόνβεντ, την οποία κέρδισε και απέκλεισε με 5-1, ενώ στο πρώτο ματς είχε ηττηθεί με 5-2! Και πολλά – πολλά ακόμη…
Επομένως, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι ελληνικές ομάδες στο μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετοχών τους σε διεθνείς αγώνες, είχαν τον ρόλο του “φτωχού συγγενή”…
Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα και εάν δεν την αντιληφθούν οι παράγοντες των ομάδων ώστε να εναρμονιστούν με τα τωρινά δεδομένα και να ενισχύσουν τις ομάδες τους, η ψαλίδα θα μεγαλώνει ακόμη περισσότερο.
Στη φετινή σεζόν με τη συμμετοχή τεσσάρων εκπροσώπων σε ομίλους διοργανώσεων, έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία να διορθώσουμε την παρουσία μας στην ευρωπαϊκή κατάταξη.
Ας μην πάει χαμένη!…
