Aπό μικροί όταν παίζαμε στις αλάνες (όσοι είχαμε την τύχη αυτή) είχαμε ένα μόνιμο πρόβλημα στη σύνθεση της ομάδας: Ποιος θα κάτσει τέρμα;
Γράφει ο Λάκης Κοντσιώτης
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν ήθελε κανένας!
Στις σπάνιες περιπτώσεις που κάποιος είχε γάντια τερματοφύλακα, το πρόβλημα λυνόταν “άπαξ, δια παντός”.
Το πιο συνηθισμένο όμως ήταν οι γκρίνιες “γιατί πάλι εγώ;” που οδηγούσαν σε συναινετικές λύσεις. Από λίγο ο καθένας, όταν φας γκολ αλλάζουμε (το έτρωγες κατευθείαν να τελειώνεις) ή το περίφημο μπακότερμα, που αναλάμβανε κάποιος να τα κάνει όλα! Και τέρμα… και μέσα… όσο άντεχε να τρέχει!
Μεγαλώνοντας, κάποιοι συνειδητοποίησαν την σημασία της θέσης, αλλά και τη δική τους αξία. Άλλοι έκαναν έναν ελιγμό βλέποντας ότι μέσα δεν παίζουν με τίποτα, μήπως και βρουν θέση στην ομάδα σαν τερματοφύλακες. Πέρα από τις όποιες ικανότητες όμως, για να παίξεις κάτω από τα δοκάρια, έπρεπε να το λέει η ψυχή σου. Έπρεπε να ξέρεις ότι θα πέφτεις συνέχεια κάτω, ακόμα και στα τσιμέντα. Έπρεπε να δεχθείς ότι στις εξόδους σου ή θα φας ή θα σε φάνε! Και κυρίως ότι το παραμικρό λάθος φαίνεται…
Η μοναχική θέση του τερματοφύλακα προϋποθέτει και μία ιδιότυπη τρέλα, μία λόξα, κάτι διαφορετικό από τους υπόλοιπους δέκα. Γιατί; Eπειδή ακριβώς είσαι μόνος σου! Και όταν είσαι μόνος σου, τίποτα δεν συγχωρείται!
Μπορεί να έχεις πιάσει τα άπιαστα. Μπορεί να έχεις βγάλει σουτ στο “Γ” της εστίας σου, να έχεις πιάσει πέναλτι, να έχεις αποκρούσει εξ επαφής και χίλια δύο άλλα. Αν όμως κάνεις ένα λάθος και φας γκολ, όλοι αυτό θυμούνται!
Τελειώνει το ματς και αν είσαι τυχερός να έχει κερδίσει η ομάδα σου, στην κριτική θα ακούσεις “καλό το τέρμα, αλλά έφαγε και μια “φάβα”. Αν έχει χάσει η ομάδα σου, βρες τρύπα να κρυφτείς. Θα είσαι το μαύρο πρόβατο. “Χάσαμε με τον τροχονόμο… το έπνιξε πάλι… ό,τι πάει μέσα γράφει” και άλλα πολλά παρόμοια.
Μπορεί μέχρι τη στιγμή του μοιραίου λάθους να έχεις κάνει απίστευτα πράγματα και να έχεις κρατήσει την ομάδα μέσα στο παιχνίδι. Αν φας γκολ, τέλος! “Μας κρέμασε!”.
Ολα αυτά τα γράφω με αφορμή το λάθος του τερματοφύλακα της ΑΕΚ, Τσίτσαν Στάνκοβιτς, στο πρόσφατο ματς με τη Μαρσέιγ στη Μασσαλία. Σε μεγάλο βαθμό καταδίκασε την ομάδα του σε ήττα, αλλά οι περισσότεροι ξεχνούν ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή κράτησε τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις την ομάδα μέσα στο παιχνίδι. Ελάχιστοι παρατήρησαν εάν οι αμυντικοί είχαν “απλωθεί” όπως και όσο γρήγορα πρέπει και απαιτείται για να του δώσουν στήριγμα.
Ευτυχώς ο Αυστριακός, είναι από τις εξαιρέσεις σε ό,τι αφορά στα γενικά του χαρακτηριστικά, που συνήθως συνθέτουν το προφίλ ενός γκολκίπερ. Δείχνει ψύχραιμος, απόμακρος ίσως, αλλά και πάντα συγκεντρωμένος. Δεν αντιδρά υπερβολικά. Δεν φωνάζει. Δεν εξωτερικεύει συναισθήματα. Το σύνηθες είναι το αντίθετο. Μία τρέλα την κουβαλούν οι περισσότεροι που φοράνε γάντια, ακριβώς για να αντέχουν την πίεση της θέσης.
Επιπλέον, έχει προπονητή τον Ματίας Αλμέιδα, που καταλαβαίνει, νιώθει την ψυχολογία των παικτών και ξέρει να τους στηρίζει στα δύσκολα.
Μία ανάλογη περίπτωση, με τερματοφύλακα που κάνει χοντρό λάθος αλλά και προπονητή που στηρίζει τον παίκτη του, είχαμε και παλαιότερα στον ελληνικό χώρο, με τον Ορέστη Καρνέζη και τον Ζεσουάλδο Φερέιρα.
Ο διεθνής τερματοφύλακας του Παναθηναϊκού τότε (2011) είχε δεχθεί ένα γκολ από τη σέντρα σε σουτ – διώξιμο ενός περαστικού από την ΑΕΚ Ισπανού (Μίτσελ) σε αγώνα Κυπέλλου, που στοίχισε την πρόκριση στην ομάδα του Τριφυλλιού!
Ο Πορτογάλος κόουτς παρά το γεγονός αυτό, ξεκίνησε βασικό τον Καρνέζη στο επόμενο ματς πρωταθλήματος, όπου όμως συνέβη το απίστευτο: Στο 3ο μόλις λεπτό του αγώνα με τον Ατρόμητο στο Περιστέρι, ο Ελληνας γκολκίπερ αναγκάστηκε να βγει εκτός περιοχής και να αποκρούσει με τα χέρια… Κόκκινη κάρτα απ’ ευθείας!
Δεν μπορούσε να υπάρξει χειρότερο σενάριο. Μεσοβδόμαδα είχε “φάει” γκολ από τα 50 μέτρα και όταν προσπάθησε να σταθεί στα πόδια του, αποβλήθηκε! Ομως ο Ζεσουάλδο Φερέιρα ήταν εκεί και ο Καρνέζης έφτασε να κάνει μεγάλη διεθνή καριέρα παίζοντας στο Καμπιονάτο (κυρίως με τη φανέλα της Ουντινέζε) και συμπληρώνοντας 49 συμμετοχές με την Εθνική Ομάδα (μέλος της αποστολής στο Μουντιάλ της Βραζιλίας το 2014!).
Δυστυχώς για τους τερματοφύλακες, στο σύγχρονο ποδόσφαιρο έχουν αυξηθεί υπερβολικά οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις τους. Δεν αρκεί να αποκρούσουν τη μπάλα όπως παλαιότερα. Απαγορεύεται να διώξουν τη μπάλα μακριά, πρέπει να παίξουν σίγουρα την πρώτη πάσα για να ξεκινήσει η επίθεση. Με τις μπάλες της σύγχρονης τεχνολογίας, το χορτάρι συνήθως βρεγμένο και τον αέρα να κάνει τα δικά του, δεν είναι πάντα εύκολο να βρεις τη μπάλα όπως θέλεις, ειδικά αν είσαι τερματοφύλακας και δεν είσαι 10άρι…
Αυτές οι συνθήκες λοιπόν δημιουργούν συχνά πυκνά κωμικές καταστάσεις με λάθη των γκολκίπερ που προσπαθούν να κάνουν όλα τα παραπάνω. Δεν είναι λίγες οι φορές που παρακολουθούμε κορυφαίους “άσσους” της Premier League να αφήνουν τη μπάλα να κυλάει ακόμη και πάνω στη γραμμή του τέρματος! Δεν καταφέρνουν πάντα να τη διώξουν…
Το βέβαιο είναι ότι πάντα θα ψάχνουμε ένα εξιλαστήριο θύμα για την ενδεχόμενη στραβή της ομάδας μας, αφού όταν δεν προσφέρεται ο διαιτητής για τέτοιο (πρώτη επιλογή πάντα), ο αμέσως επόμενος είναι ο τερματοφύλακας.
Για τη μοναξιά του τερματοφύλακα έχουν γραφτεί πολλά. Για την αγωνία του πριν το πέναλτι, που είναι ένας μύθος αφού αυτή διατρέχει κυρίως αυτόν που σουτάρει, επίσης πολλά. Αυτό που ξεχνούν πολλοί είναι ότι παλαιότερα οι τερματοφύλακες, όπως και οι διαιτητές, φορούσαν αποκλειστικά μαύρες εμφανίσεις! Δεν ήταν τυχαίο. Τόνιζε τη μοναξιά τους. Οτι ήταν κάτι διαφορετικό από τους υπόλοιπους.
Αντί επιλόγου, θα παραθέσω ένα απόσπασμα του τελευταίου σημειώματος της βιογραφίας του Αντώνη Νικοπολίδη, δια χειρός και πένας του αείμνηστου Χρίστου Χαραμπόπουλου:
“Ενας τερματοφύλακας είναι πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα ένας τύπος που αντιμετωπίζει τους φόβους του… Είναι το τελευταίο σύνορο. Μετά απ’ αυτόν δεν υπάρχει επιστροφή. Ολα έχουν τελειώσει. Η μπάλα ξεκουράζεται στα δίχτυα και το (όποιο) καθίκι με το 9 στην πλάτη, είναι ο πρώτος που το πανηγυρίζει”.
Υ.Γ.: Για όσους ενδιαφέρει η ματιά της Τέχνης για τη θέση του τερματοφύλακα, αξίζει να δείτε τον θεατρικό μονόλογο του εξαιρετικού Γιώργου Νινιού “Τσιτάχ: Η ερημιά του τερματοφύλακα”, που παίζεται για δεύτερη σεζόν με μεγάλη επιτυχία!…
